ادم مغزی، که به آن تورم داخل جمجمه نیز گفته میشود، وضعیتی است که در آن مایعات در جمجمه جمع شده و باعث افزایش فشار روی مغز میشود. این افزایش فشار میتواند به بافت مغز آسیب برساند و عملکرد آن را مختل کند. ادم مغزی یک فوریت پزشکی است که نیاز به درمان فوری دارد.
علل ادم مغزی عبارتند از:
آسیب مغزی: ضربه به سر، سکته مغزی و خونریزی مغزی همگی میتوانند باعث آسیب مغزی و ادم مغزی شوند.
عفونت: عفونت در مغز یا مننژ (پوشش مغز و نخاع) میتواند منجر به التهاب و ادم مغزی شود.
تومور مغزی: تومورهای مغزی میتوانند به بافت مغز فشار وارد کرده و باعث ادم مغزی شوند.
اختلالات التهابی: برخی از بیماریهای التهابی مانند مننژیت و آنسفالیت میتوانند باعث التهاب و ادم مغزی شوند.
مسمومیت: مسمومیت با برخی از مواد مانند مونوکسید کربن و سرب میتواند باعث ادم مغزی شود.
فشار خون بالا: فشار خون بسیار بالا میتواند به رگهای خونی مغز آسیب برساند و منجر به ادم مغزی شود.
علائم و نشانههای ادم مغزی
سردرد شدید که ممکن است بدترین سردردی باشد که فرد تا به حال تجربه کرده است
تهوع و استفراغ
تغییر در سطح هوشیاری، مانند گیجی یا خواب آلودگی
تشنج
مشکل در بینایی
درد گردن
سفتی عضلات
برادیکاردی (کاهش ضربان قلب)
تشخیص ادم مغزی
پزشک برای تشخیص ادم مغزی از معاینه فیزیکی، سابقه پزشکی و آزمایشات مختلف استفاده میکند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سیتی اسکن یا امآرآی: این آزمایشات تصاویری از مغز ایجاد میکنند که میتوانند برای بررسی تورم و سایر ناهنجاریها استفاده شوند.
پونکسیون کمری: در این روش، پزشک از یک سوزن نازک برای نمونهگیری از مایع مغزی نخاعی استفاده میکند. این مایع را میتوان از نظر وجود سلولها، پروتئین و سایر مواد غیرطبیعی بررسی کرد.
درمان ادم مغزی
درمان ادم مغزی به علت زمینهای آن بستگی دارد. درمانهای عمومی شامل موارد زیر است:
دارو: داروهایی برای کاهش فشار داخل جمجمه، مانند کورتیکواستروئیدها و دیورتیکها تجویز میشوند.
جراحی: در برخی موارد، ممکن است برای تخلیه مایع یا خون اضافی از مغز نیاز به جراحی باشد.
حمایت از عملکردهای حیاتی: اگر فرد هوشیار نباشد، ممکن است به تنفس مصنوعی و سایر روشهای حمایتی نیاز داشته باشد.
پیش آگهی ادم مغزی به علت زمینهای آن، شدت تورم و زمان شروع درمان بستگی دارد. برخی از افراد به طور کامل بهبود مییابند، در حالی که برخی دیگر ممکن است دچار عوارض دائمی مانند ناتوانی یا مشکلات شناختی شوند.
پیشگیری از ادم مغزی
بهترین راه برای پیشگیری از ادم مغزی، پیشگیری از شرایطی است که میتواند باعث آن شود. این شامل موارد زیر است:
استفاده از کلاه ایمنی: پوشیدن کلاه ایمنی در هنگام فعالیتهایی که خطر ضربه به سر را افزایش میدهند، مانند دوچرخهسواری، موتورسواری و ورزشهای تماسی
کنترل فشار خون: با رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و در صورت نیاز با دارو، فشار خون بالا را کنترل کنید.
درمان سریع عفونتها: عفونتهایی که میتوانند به مغز سرایت کنند، مانند عفونت گوش، باید سریعاً درمان شوند.
معاینات منظم: اگر در معرض خطر ابتلا به ادم مغزی هستید، به طور منظم برای معاینات با پزشک خود ملاقات کنید.
ادم مغزی یک فوریت پزشکی است که نیاز به درمان فوری دارد. اگر شما یا کسی که میشناسید هر یک از علائم یا نشانههای ادم مغزی را تجربه میکنید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.